آيا يك فرد مسن در خانواده داريد و گمان ميكنيد علائم يك نوع بيماري رواني را از خود نشان ميدهد؟ نگران نباشيد اين مشكلات در بين افراد سالمند بسيار رايج هستند. در حقيقت بر اساس گزارش اخير CDC، بيش از 20 درصد از افراد بالاي 55 سال يك نوع بيماري رواني دارند، اما فقط حدود دو نفر از سه نفر آنها تحت درمان قرار ميگيرند. مشكلات رواني سالمندان غالباً مورد غفلت قرار ميگيرند و تشخيص آنها كمي مشكل است.
اين در حالي است كه اثرات ناشي از اين مشكلات ميتواند سلامت جسمي و رفاه عمومي را در اين افراد به شدت كاهش دهد. مشكلاتي رواني سالمندان گاهي معالجه برخي از بيماريهاي مزمن را پيچيده كرده و حتي منجر به مرگ ميشود. در اين مقاله بيشتر در مورد مشكلاتي رواني سالمندان و آنچه كه شما به عنوان يك پرستار سالمند يا عضو خانواده ميتوانيد براي كمك به درمان اين عزيزان انجام دهيد صحبت ميكنيم.
مهمترين مشكلاتي رواني سالمندان
افسردگي
افسردگي نوعي اختلال خلقي است كه به عنوان گستردهترين مشكل رواني در بين سالمندان از آن ياد ميشود. اين بيماري در صورت عدم درمان مي واند منجر به اختلالات جسمي و روحي شده و مانع انجام عملكردهاي اجتماعي فرد سالمند شود. علاوه بر اين، افسردگي ميتواند در بروز علائم و درمان ساير بيماريهاي مزمن جسمي نيز اختلال ايجاد كند.
علائم شايع افسردگي عبارتند از:
- غم و اندوه مداوم
- بيخوابي
- درد جسمي
- دوري از فعاليتهايي كه قبلاً از آنها لذت برده ميشد
- كندي در انجام فعاليتها
سالمنداني كه از افسردگي رنج ميبرند، معمولاً بيشتر از افراد جوان از درمان امتناع ميكنند، داروهاي مختلف بيشتري نسبت به آنها مصرف ميكنند و مدت بستري شدنشان نسبت به همسالان خود بيشتر است. از طرفي زنان بيشتر از مردان مبتلا به اين بيماري ميشوند.
اضطراب
مانند افسردگي، اضطراب نيز نوعي اختلال خلقي بسيار شايع در سالمندان است. در حقيقت، اين دو مشكل اغلب به صورت پشت سر هم ظهور پيدا ميكنند. آمارهاي CDC نشان ميدهد كه تقريبا نيمي از بزرگسالان مسن مبتلا به اضطراب، افسردگي را نيز تجربه ميكنند.
تصور ميشود اضطراب در افراد سالخورده كمي ديرتر تشخيص داده شود. زيرا افراد مسن بيشتر بر روي مشكلات جسمي تأكيد ميكنند و علائم رواني خود را بروز نميدهند. زنان در اين گروه سني بيشتر از مردان در معرض اضطراب قرار دارند.
افراد مسن مبتلا به اضطراب عمومي ممكن است علائم زير را تجربه كنند:
- نگراني يا اضطراب بيش از حد و غيرقابل كنترل
- عصبانيت يا بيقراري
- خستگي مزمن
- تحريكپذيري يا آشفتگي ذهني
- كيفيت نامناسب خواب
- گرفتگي عضلاني
اختلال دو قطبي
اختلال دوقطبي يا بيماري جنون افسردگي ناشي از فشار رواني، معمولاً با تغيير غيرمنتظره روحيه خود را بروز ميدهد و در افراد مسن اغلب ديرتر از افراد عادي تشخيص داده ميشود. چرا كه علائم اين بيماري معمولاً مربوط به ديگر بيماريهاي شايع در اين دوران، خصوصاً زوال عقل و آلزايمر است. اختلال دوقطبي در اين گروه سني به طور مساوي در بين زنان و مردان رخ ميدهد.
علائم اختلال دوقطبي در اين سن عبارتند از:
- گيجي
- تحريكپذيري
- بيش فعالي
- روانپريشي
مسائل شناختي از جمله مشكلات حافظه، كاهش قدرت حل مسئله، كاهش قدرت قضاوت و كاهش قدرت درك نيز از ديگر علائم اين افراد است. شايان ذكر است كه برخي از داروهاي خاص و برخي از بيماريها، علائم مشابهاي به اين اختلال دارند.
اختلال در اشتها
اختلال در اشتها يا بياشتهايي عصبي يكي از شايعترين مشكلات رواني مخصوص اين گروه سني است. عوامل اساسي در بروز اختلالات خوردن در سالمندان عبارتند از:
- تغيير در حس چشايي و بويايي (اغلب به دليل مصرف برخي از داروها به وجود ميآيد)
- مشكلات رواني قديمي و درمان نشده در دوران جواني
- اختلال در حافظه يا قدرت شناختي
- مرگ عزيزان
- قرار گرفتن در معرض بيتوجهي
- افسردگي
- ساير بيماريهاي جسمي
درمان مشكلاتي رواني سالمندان
گزينههاي درماني متنوعي براي مبتلايان به اين مشكلات وجود دارد. فقط بايد زود متوجه علائم بيمار شويد. از طرفي وجود يك پرستار در منزل كه به اين موضوعات اشراف دارد، ميتواند در تشخيص علائم بيمار به شما كمك كند.
معالجه سالمندان مبتلا به اين بيماريها يك كار تيمي است كه از تشخيص علائم در منزل شروع ميشود. بنابراين اگر فردي در بين اعضاي خانواده داريد كه قادر به مراقبت از خود نيست، حتما يك پرستار استخدام كنيد تا علاوه بر مراقبت روزانه، بتواند در تشخيص بهنگام بيماري او به ديگر اعضاي خانواده كمك كند.