رفتار با سالمندان در منزل

در فرهنگ ملي و ديني ايران تاكيدي زيادي بر تكريم سالمندان شده است و اين اصل در بسياري از فرهنگ ها به ويژه كشورهاي شرقي آمده است.
سالمند در خانواده‌ يك ركن مهم محسوب مي‌شود و مي‌تواند كانون خانواده را گرم نگه ‌دارد؛ اعضاي خانواده نيز مي‌توانند از تجارب سالمندان در اداره خانواده بهره‌مند شوند و خانواده از سردرگمي نجات يابد.
خانواده، كانون مهرورزي و آرامشِ روحي و رواني، و جايگاه ابراز احساسات و عواطف افراد نسبت به يكديگر است. وجود سالمندان در خانواده، بر آرامش و عواطف كانون محبّت بخش خانواده افزوده و فضاي خانه با وجود پربركت آنانْ استواري و صميميت خاصي پيدا مي كند. از اين رو بايد حرمت و احترام سالمندان در خانه حفظ شود و با نهايت تواضع و مهرباني به آنان محبت كرده و نگذاريم كه غروب زندگي شان با غربت و تنهايي قرين شود.
اما آنچه كه مسلم است نگهداري از سالمند در منزل به اين سادگي ها هم نيست كه اگر امري ساده و پيش پا افتاده بود تا اين حد در دين اسلام به آن توجه نمي شد و مورد تاكيد قرار نمي گرفت.
آن چنان كه پيامبر اكرم(ص) در اين باره مي فرمايند:
وجود پيران سالخورده بين شما ، باعث افزايش فيض خداوند و گسترش نعمتهاي الهي است .
در هر حال والدين سالخورده، گاه غرغرو، منفي باف، بدگمان نسبت به اطرافيان، سرزنش كننده و تندخو (كه همگي ناشي از كهولت سن مي تواند باشد) به نظر مي ايند و آنچه اين شرايط را سخت تر مي‌كند اين است كه بايد با اين دشواري هاي رفتاري سالمند كنار بياييد و از طرف ديگر مراقب رفتار و برخورد خود نيز باشيد. شما موظفيد از آنها مراقبت كنيد پس منطقي آن است كه بياموزيد كه چه چيز مي تواند به لحاظ روحي شما را سالم نگهدارد در حالي كه

مشغول مراقبت و نگهداري از يك سالمند دشوار هستيد:

بگذاريد سالمند شما بدخلقي اش را بكند اما شما صبور باشيد: اغلب افراد سالخورده حس مي‌كنند عقايد و نظرات شان بي‌اهميت تلقي مي‌شود. اگر بدون هيچگونه تقابل اجازه دهيد كه حرف شان را بزنند احتمالا شاهد كمي ارامش و ملايمت بيشتر در آنها خواهيد بود. ممكن است شما با آنچه كه آنها مي‌گويند موافق نباشيد يا حتي به صلاح زندگي زناشويي يا فرزندان تان نباشد اما همين كه به گفتار آنها احترام گذاشته و نظرات آنها را خوب و دقيق مي شنويد، از بسياري از چالشها و تندخويي ها خواهيد كاست.
در مواقعي  كه به لحاظ ذهني خودتان را آماده مي دانيد و آرامش لازم را داريد، مي توانيد وقت بيشتري براي والدين تان صرف كنيد. با آنها وارد صحبت درباره خاطرات گذشته شويد چون به نظر مي رسد اين مقوله براي بيشتر سالمندان جذاب و دوست داشتني است و يادآور دوراني است كه انها در اوج قرار داشته اند
سعه صدر را تمرين كنيد: چون والدين مسن نمي توانند كارها را آنطور كه مي خواهند و مي دانند انجام بدهند لذا حس مي كند كه اگر به شما روش كار را گوشزد كنند، به نوعي باعث موفقيت هر چه بيشتر شما خواهند شد و اين حس ارزشمندي را در سالمند شما تقويت مي كند. در بسياري از موارد سالمندان تصور مي كنند كه آن كار به درستي انجام نخواهد شد مگر آنكه طبق نظر و روش آنها انجامش دهيد. گاهي اوقات شنيدن و احترام گذاشتن ولي اجرايي نكردن جواب مي دهد اما گاهي اوقات نه. در مواردي كه حس مي كنيد تحمل شرايط و حتي شنيدن غرولند هاي سالمند براي تان دشوار شده است و ممكن است كار به بي حرمتي كشيده شود، بهتر است يك استراحت و تنفس به خودتان بدهيد و براي چندين لحظه بيرون برويد و چند نفس عميق و آرام‌بخش بكشيد. وقتي كه ذهن تان را پاك كرديد مي توانيد با يك انرژي مضاعف به كارتان برگرديد و تمامش كنيد يا از يك پرستار سالمند كمك بخواهيد.
گاهگاه لبخند بزنيد: مسلما اوقاتي كه حس كنيد كه تلاش تان بيهوده است لبخند زدن كار بسيار دشواري است. منفي بافي تان را كنترل كنيد و در عوض درباره تمام موفقيتهايي كه والدين تان نقش بسزايي در آن داشتند فكر كنيد و لبخند بزنيد. در بسياري موارد اين روش براي توقف نقد و نكوهش و كاهش تنش موثر است. وقتي كه والدين تان شاهد لبخند زدن شما هستند موضوع لبخند (قدرداني كه از زحمات ايشان داريد) را به آنها هم بگوييد تا هم فضاي پرتنش تغيير كند و هم والدين پير شما بدانند كه شما همواره خاطره زحمات آنها را در ذهن حفظ مي كنيد.

كنار آمدن با والدين پير و تندخو

 با آنها همدلي كنيد: در مواقعي  كه به لحاظ ذهني خودتان را آماده مي دانيد و آرامش لازم را داريد، مي توانيد وقت بيشتري براي والدين تان صرف كنيد. با آنها وارد صحبت درباره خاطرات گذشته شويد چون به نظر مي رسد اين مقوله براي بيشتر سالمندان جذاب و دوست داشتني است و يادآور دوراني است كه انها در اوج قرار داشته اند. هم‌كلام شدن آنها با شما ذهن‌شان را از بدخلقي و ترش‌رويي و احساس تنهايي دور مي‌كند. نظرشان را درباره موضوعات مختلف بپرسيد. از آنها سوال بپرسيد. بخواهيد از زندگي‌شان برايتان حرف بزنند. به اين ترتيب احساس مفيد بودن كنند و حس مي‌كنند كه آنها هم چيز مهمي براي سهيم شدن در بحث هاي خانوادگي دارند.
گاهي اوقات شرايط ايجاب مي كند  كه چند روزي از منزل والدين تان دور باشيد: لذا در اين مواقع، از اقوام يا بستگان يا خواهر و برادرهاي خود براي چند روز مراقبت از والدين كمك بخواهيد. از اين فرصت براي بودن با دوستان و يا تنها بودن و پرداختن به كارهاي مورد علاقه‌تان استفاده كنيد. انجام اين كار به طور دوره‌اي حس كمك‌رساني را در شما احيا مي كند و به شما امكان صبوري بيشتر براي كنار آمدن با شرايط والدين تان در روزهاي آتي مي دهد.
بياييد هم نشين تنهايي شان باشيم، هم دردِ غم ها و مرهم زخم هايشان گرديم تا غصه ها و خستگي هاي روزگار از تن رنجور آنان زدوده شود. بياييد آنان را در روزگار تنهايي در خانه سالمندان رها نكنيم تا غم و اندوه پيري و غربت و جدايي مهمان قلب هاي مهربانشان شود. بياييد بذر عشق و مهرباني و دوستي را در وجودمان بكاريم و با تكريم سالمندانْ از آنان دل جويي كنيم.