عملكرد گوش، چشم، پا و مغز در راه رفتن و حفظ تعادل انسان نقش مهمي دارد. يكي از مشكلات شايع سالمندان عدم حفظ تعادل و احتمال زمين خوردن آنهاست. زمين خوردن سالمندان ميتواند مشكلات سختتري همچون شكستگي استخوان را در پي داشته باشد.
اگر وظيفه نگهداري از پدر و مادر سالمند خود را بر عهده داريد و يا پرستار سالمند را براي اين كار استخدام كردهايد بهتر است با دلايل زمين خوردن سالمندان آشنا شويد تا بتوانيد از آن پيشگيري كنيد.
مشكلات بينايي
تاري ديد و ضعف بينايي يكي از مشكلات سالمندي است كه به دليل اختلال در عملكرد قرنيه، عدسي و شبكيه به وجود ميآيد. ضعف بينايي باعث ميشود افراد همه چيز را تار ببينند و به اشيا و موانع برخورد كنند و در نتيجه زمين بخورند.
تاري ديد معمولا به دليل بيماريهايي مانند آب مرواريد يا گلوكوم ايجاد ميشود. با مراجعه بهموقع به چشمپزشك و انجام عمل جراحي ميتوان مشكل تاري ديد سالمندان را برطرف كرد.
كمنور بودن فضا نيز يكي از دلايل مشكلات بينايي سالمندان است. فرد مسن حدود سه برابر يك فرد جوان به نور نياز دارد. بنابراين فضاي منزل بايد نور زيادي داشته باشد تا سالمندان فضاي اطرافشان را به خوبي ببينند و با وسايل برخورد نكنند كه باعث زمين خوردنشان شود.
مشكلات مغزي و نخاعي
وظيفه كنترل حركات بدن بر عهده مغز است. در دوران سالمندي به دليل بيماريهايي نظير تومور، لرزش اندام يا پاركينسون عملكرد حركتي افراد دچار اختلال ميشود و تعادل بدن در زمان راه رفتن به هم ميخورد.
سالمندان به دليل كاهش عملكرد مغز نميتوانند بهموقع در برابر موانع از خود واكنش نشان دهند. بنابراين تاخير در تغيير حالت سالمند باعث زمين خوردن او ميشود. سالمنداني كه دچار سكته مغزي شدهاند نيز حركات بدني كندي دارند و واكنش آنها در برابر موانع با تاخير صورت ميگيرد.
اكثر سالمندان با مشكلات نخاعي نيز روبهرو هستند. گرفتگي كانال گردن و كمر باعث ميشود سنگيني بيش از حدي در لگن، ران و پاها احساس شود. تنگي كانال به مرور زمان باعث ضعف عضلات اطراف لگن و ران خواهد شد. اين ضعف عضلات، خود باعث تاخير در واكنش سالمندان نسبت به موانع ميشود و احتمال زمين خوردن را افزايش ميدهد.
مشكلات گوش
اختلال در حركت ممكن است به دليل مشكل در سيستم تعادلي كه از گوش هدايت ميشود ايجاد شود. اگر گوش مياني دچار مشكل شود فرد سرگيجه ميگيرد و تعادلش را از دست ميدهد.
تحقيقات نشان ميدهد سالمنداني كه در طول دوران زندگي تغذيه مناسبي داشتهاند و به فعاليت بدني و ورزش پرداختهاند كمتر دچار اختلالات گوش مياني و سرگيجه ميشوند. اما استرس، فشارخون بالا، استعمال سيگار و نوشيدنيهاي الكلي باعث اختلال در حفظ تعادل سالمندان ميشود.
مشكلات مفصلي
آرتروز يكي از بيماريهاي شايع سالمندي است كه با درد و ضعف عضلاني، حركات بدني سالمندان را محدود ميكند. فشار آوردن بيش از حد به مفاصل به طور مداوم و در طول زمان باعث بروز آرتروز ميشود. آرتروز با ايجاد كاهش فضاي ميان مفصلها باعث ميشود اندامها دچار كجي و انحراف شوند.
از سوي ديگر آرتروز ضعف عضلات اطراف مفصل و در نتيجه كاهش تحرك سالمند را به دنبال دارد. ضعف عضلات يكي از عوامل مهم زمين خوردن افراد سالمند است.
با رعايت نكاتي ميتوان از پيشرفت آرتروز جلوگيري كرد. درمان دارويي طبق نظر پزشك معالج، استفاده از رژيم غذايي مناسب و جلوگيري از افزايش وزن، تمرينهاي ورزشي سبك و منظم، پيادهروي روزانه در مسير مسطح، كاهش درد با استفاده از ماساژ، كيسه آب گرم، طب سوزني و…، كاهش استرس و اضطراب در كنترل آرتروز نقش موثري دارند.
مهمترين نگراني از زمين خوردن سالمندان شكستگي در اثر پوكي استخوانها است. اگر سر سالمند با زمين برخورد كند احتمال خونريزي مغزي افزايش مييابد. در صورت وجود سرگيجه حتما بايد به پزشك مراجعه كرد تا علت آن مشخص شده و تحت درمان قرار بگيرد. استفاده از عصا براي سالمنداني كه در حفظ تعادل خود مشكل دارند توصيه ميشود.