خواندن كتاب براي كودكان نوپا

خواندن كتاب براي كودكان نوپا يكي از مهم‌ترين كارهايي است كه والدين بايد در برنامه روزانه خود بگنجانند. كتاب‌خواني براي نوزادان علاوه بر مهارت زباني، به رشد احساسي و پرورش اجتماعي آنها كمك مي‌كند.
نگهداري كودك در منزل كار دلچسبي است اگر با كمي تامل و برنامه‌ريزي انجام شود. يكي از راه‌هاي سرگرم كردن كودك كتابخواني است. علاوه بر سرگرمي، مهارت زباني كودك ضمن شنيدن كتاب با تقليد صداها، تشخيص تصاوير كتاب و يادگيري كلمات افزايش پيدا مي‌كند.
خواندن كتاب با صداي بلند براي نوزاد باعث مي‌شود كلمات بهتر و بيشتر در ذهن آنها بنشيند و بهتر و راحت‌تر بتوانند صحبت كنند. به طور معمول نوزاداني كه تا قبل از دو سالگي والدين بيشتر با آنها صحبت كرده‌اند و برايشان كتاب خوانده‌اند بيشتر با كلمات آشنايي دارند.

نوزاد در ماه‌هاي اول زندگي متوجه تصاوير كتاب نمي‌شود و فقط به رنگ‌هاي روشن توجه مي‌كند. خواندن آواز و لالايي توسط مادر باعث به آرامش رسيدن نوزاد مي‌شود. نوزاد تقريبا در چهار تا شش ماهگي علاقه به كتاب نشان مي‌دهد. كتاب‌هايي را براي كودك انتخاب كنيد كه مانند شعر ريتم تكراري داشته باشد و تصاوير آن داراي رنگ‌هاي روشن باشد.
مي‌توانيد كتاب‌هاي پارچه‌اي مخصوص كودك تهيه كنيد كه هم آسيبي به كودك نمي‌رساند و هم مي‌توان داخل حمام نيز از آن استفاده كرد. نوزاد در اين سن مي‌خواهد كتاب را لمس كند. جنس نرم كتاب‌هاي پارچه‌اي و چاپ ضد حساسيت آنها براي استفاده كودك مطلوب است و لمس اين كتاب‌ها به تقويت قدرت حركت انگشتان و دست او كمك مي‌كند.
كودك شش‌ماهه تا يك‌ساله با چنگ انداختن به كتاب و توليد صداهايي با دهانش به مادرش كه در حال خواندن كتاب است پاسخ مي‌دهد. كودك در يك سالگي مي‌تواند به كمك والدين كتاب را ورق بزند و به اشكالي كه در كتاب مي‌بيند اشاره كند و صداي والدين را تكرار كند.

چگونه براي كودك كتاب بخوانيم؟

1. كتاب را با صداي بلند و به صورت شمرده براي كودك بخوانيد: هنگام خواندن كتاب براي كودكان كلمات را با سرعت مناسب و به درستي تلفظ كنيد تا توجه كودك را جلب كنيد. از لحظاتي كه كنار كودكتان مي‌گذرانيد لذت ببريد.
2. داستان كتاب را به زبان خودتان براي كودك نقل كنيد: زمان خواندن كتاب مهم منتقل كردن ايده داستان به كودك است. خواندن تك به تك واژه‌هاي كتاب جذابيت داستان را براي كودك كم مي‌كند. بهتر است كتاب را با زبان خودتان براي كودك بخوانيد و جمله‌هاي سخت آن را تغيير دهيد تا براي كودك قابل فهم باشد.
3. كتاب را با حركات دست و آواهاي مختلف براي كودك بخوانيد: وقتي براي كودك كتاب مي‌خوانيد لحن خود را تغيير دهيد، صدا را زير و بم كنيد و از حركت دست‌هاي خود استفاده كنيد تا به داستان عينيت ببخشيد. اين كار هيجان بيشتري در كودك ايجاد مي‌كند و او را مشتاق به كتاب‌خواني خواهد كرد.
4. اجازه دهيد كودك كتاب را لمس كند و آن را ورق بزند: كودكان دوست دارند كتاب را لمس كنند و آن را ورق بزنند. از پاره شدن ورقه‌هاي كتاب نترسيد. براي كودكان كوچك‌تر كتاب‌هاي پارچه‎‌اي و پلاستيكي انتخاب كنيد كه هيچ خطري براي كودك ندارند. تصاوير كتاب را با دست به كودك نشان دهيد و اجازه دهيد كودكتان آن تصاوير را لمس كند. حتي مي‌توانيد كتاب‌هايي با طرح برجسته تهيه كنيد تا از اين طريق احساس كودك تقويت شود.
وقتي به تصويري اشاره مي‌كنيد و درباره آن حرف مي‌زنيد كودك هم به حرف زدن تشويق مي‌شود بنابراين دايره واژگان او شكل مي‌گيرد و رفته رفته بزرگ‌تر مي‌شود.
5. به صورت روزانه براي كودك كتاب بخوانيد: خواندن كتاب براي كودكان را در برنامه روزانه حتي به مدت اندك قرار دهيد. حتي لازم نيست يك كتاب را به صورت كامل براي كودك بخوانيد هر چند كتاب كودك حجم بسيار كمي دارد. بهتر است روزي پانزده تا سي دقيقه براي كودك كتاب بخوانيد اما اگر فرصت نداريد حداقل پنج دقيقه زمان را به اين كار اختصاص دهيد.
6. از كودك سوال بپرسيد: وقتي براي كودك كتاب مي‌خوانيد مكث كنيد و درباره آنچه در داستان مي‌گذرد از او سوال بپرسيد. اين كار باعث تعامل بيشتر شما با كودكتان مي‌شود و در نتيجه علاقه او به كتابخواني بيشتر خواهد شد.
زماني را براي خواندن كتاب انتخاب كنيد كه كودك آرام و سرحال باشد. وقتي كودك شما هوشيار باشد مهارت‌هاي يادگيري در او تقويت خواهد شد. در نهايت مهم اين است كتابخواني رابطه شما را با فرزندتان تقويت كند.